ނޯޓު
މިއީ އައްޝައިޚް މުޙައްމަދުލް އަމީން އައްޝަންޤީޠީ ލިޔުއްވި ”އިސްލާމް ދީނަކީ ފުރިހަމަ ދީނެކެވެ.“ މި ފޮތުގެ ތަރުޖަމާ ގެނެސްދޭ ސިލްސިލާގެ އެގާރަވަނަ ބައެވެ.

ދިހަވަނައަކީ ހިތްތައް ބައިބައިވުމުގެ މައްސަލައެވެ.

އެކަމުގެ ސަބަބަކީ ބުއްދި ނެތުންކަން ޙަޝްރު ސޫރަތުގައި ﷲ ބަޔާން­ކުރެއްވިއެވެ. އެކަލާނގެ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ﴿تَحْسَبُهُمْ جَمِيعًا وَقُلُوبُهُمْ شَتَّى [ޙަޝްރު 14]، ”އެއުރެންގެ ހިތްތައް ބައިބައި­ވެގެންވާ ޙާލު، ތިބާ ހީކުރަނީ، އެއުރެންނީ، އެންމެން އެކަތިގަނޑަކަށް ވެފައިވާ ބަޔެއް ކަމުގައެވެ.“ އެއަށްފަހު އެކަމުގެ ސަބަބު ބަޔާން ކުރެއްވިއެވެ. ﴿ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَعْقِلُونَ ”އެއީ، އެއުރެންނީ، ނުވިސްނޭ ބަޔަކު ކަމުގައިވާ ކަމަށް­ޓަކައެވެ.“ [ޙަޝްރު 14]

ބުއްދީގެ ނިކަމެތި­ކަމަށް އޮތް ފަރުވާއަކީ ވަޙީގެ ނޫރަށް ތަބާވެ އެއިން ބުއްދިއަށް އަލި­ކޮށްލުމެވެ. އެހެނީ އެކަމަކާ ހަމައަށް ބުއްދި ނުފޯރާ، އަދި ބުއްދިން ވިސްނައި ނުގެނެވޭ މަޞްލަޙަތުތަކަށް ވަޙީއިން އިރުޝާދު ދެއެވެ. ﷲ ވަޙީ­ކުރެއްވިއެވެ. ﴿أَوَمَنْ كَانَ مَيتًا فَأَحْيَينَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُمَاتِ لَيسَ بِخَارِجٍ مِنْهَا [އަންޢާމު 122] ”(ކާފިރު­ކަމުން) މަރު­ވެފައި ވަނި­ކޮށް (ތެދުމަގު ދެއްކެވުމުން) ތިމަން­ރަސް­ކަލާނގެ އެމީހަކު ދިރުއްވައި، މީސް­ތަކުންގެ ތެރޭގައި އެ ނޫރެއްގެ އަލީގައި ހިނގާނޭ ނޫރެއް ލެއްވި މީހަކާއި، އަނދިރީގެ ތެރޭގައި ނުނިކުމެ ހުންނަ މީހަކާ އެއްފަދަވާނޭ ހެއްޔެވެ؟“ އީމާން­ކަމުގެ ނޫރަކީ، މަރު­ވެފައި މީހާއަށް އެއިން ދިރުން ގެނެސް، އޭނާ ހިނގާނޭ މަގަށް އަލި­ކޮށްދޭ އެއްޗެއްކަން މި އާޔަތުގައި މި ވަނީ ބަޔާން ކުރައްވާފައެވެ. ﷲ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ﴿اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ [ބަޤަރާ 257]، ”اللهއީ، އީމާންވި މީހުންނަށް އެހީ­ތެރިވެ، ވާގި­ވެރިވެ ވޮޑިގެންވާ ރަސް­ކަލާނގެއެވެ. އެކަލާނގެ، އަނދިރި­ކަމުގެ ތެރެއިން އަލި­ކަމަށް އެއުރެން ނެރުއްވައެވެ.“ އަދި ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ﴿أَفَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلَى وَجْهِهِ أَهْدَى أَمَّنْ يَمْشِي سَويًّا عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ [މުލްކު 22]. ”ފަހެ، ތެދުމަގު ލިބުން ބޮޑީ، މޫނުވަތަށް ވެއްޓެމުން ހިނގައިދާ މީހާ ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ ސީދާ ވެގެންވާ ތެދުމަގެއްގައި، ތެދަށް ހިނގައިދާ މީހާ ހެއްޔެވެ؟“ މި ނޫނަސް މިފަދަ އާޔަތްތައް ވެއެވެ.

ޖުމްލަ­ކޮށް ބުނާ­ނަމަ، ދުނިޔޭގެ ނިޒާމު އޭގެ މައްޗަށް ޤާއިމް­ވެގެންވާ އިންސާނީ މަޞްލަޙަތުތައް ރުޖޫޢަ ވަނީ ތިން ބާވަތަކަށެވެ.

  1. ފުރަތަމައީ: މަފްސަދާތައް (ގެއްލުންހުރި، ނޭދެވޭ ކަންތައްތައް) ދުރު­ކުރުމެވެ. އުޞޫލު ޢިލްމުގެ އަހުލުވެރީން މިއަށް ކިޔައި އުޅެނީ ޟަރޫރިއްޔާތުއެވެ. މި ކަން ޙާޞިލުވަނީ އިސްވެ ބަޔާންވެދިޔަ ހަ ކަންތައް ރައްކާ­ތެރި ކުރުމުންނެވެ. އެއީ ދީނާއި، މުދަލާއި، ނަފްސާއި، ބުއްދިއާއި، ނަސަބާއި، އަބުރާއި، މުދަލެވެ.

  2. ދެވަނައީ: މަޞްލަޙަތުތައް (ނުވަތަ އެންމެހައި ހެޔޮ ގޮތްތައް) ހޯދައި­ގަތުމެވެ. އުޞޫލު ޢިލްމުވެރީންގެ އަރިހުގައި މިއަށް ކިޔަނީ އަލްޙާޖިއްޔާތުގެ ނަމުންނެވެ. މީގެ ފަރުޢުތަކުގެ ތެރޭގައި ވިޔަފާރިއާއި، ކުލީގެ މުޢާމަލާތް­ތަކާއި، ޝަރުޢީ ހަމަތަކުގެ މަތިން މުޖުތަމަޢުގެ އަފްރާދުންގެ މެދުގައި ބަދަލު­ކުރެވޭ ޢާންމު މަޞްލަޙަތުތައް ހިމެނެއެވެ.

  3. ތިންވަނައީ: ރިވެތި އަޚްލާޤުގެ ގަހަނާއިން ޒީނަތް­ތެރި ވުމާއި، ހެޔޮ ރިވެތި އާދަތަކުގެ މަތީ އުޅުމެވެ. މިއީ އުޞޫލު ޢިލްމުގެ އަހުލުވެރީންގެ އަރިހުގައި التحسينات والتتميمات (ރީތި­ކޮށް، ފުރިހަމަ­ކޮށްދޭ ކަން­ކަމު)ގެ ގޮތުގައި ކިޔޭ ބައެވެ. އޭގެ ފަރުޢުތަކުގެ ތެރޭގައި ތުނބުޅި ދިގު­ކުރުމާއި މަތިމަސް ކުރުކުރުން ފަދަ ފިޠުރަތުގެ ޚިޞާލުތައް ހިމެނެއެވެ. އަދި އޭގެ ގޮފިތަކުގެ ތެރޭގައި ހަޑިމުޑުދާރު ތަކެތި ޙަރާމް­ކުރެއްވުމާއި، ފަޤީރު ގާތްތިމާގެ މީހުންނަށް ހޭދަކުރުން ވާޖިބު­ވުން ފަދަ ކަންކަން ވެސް ހިމެނެއެވެ.

ޙިކުމަތް­ތެރި ސަލާމަތް­ތެރި މަގު­ތަކުން، މި އެންމެހައި މަޞްލަޙަތުތަކާ މެދުގައި އިސްލާމް ދީނަށްވުރެ ބޮޑަށް ބާރުއަޅާ އެއަށްވުރެ ރައްކާތެރި­ވުން ބޮޑު އެއްޗެއް ނުވާނެއެވެ.

﴿الر كِتَابٌ أُحْكِمَتْ آيَاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَكِيمٍ خَبِيرٍ [ހޫދު 1]. ”ا ل ر. (މިއީ) ފޮތެކެވެ. އެ ފޮތުގެ އާޔަތްތައް ވަނީ، އޮޅުމެއް ނެތި މާނަ ސާފު­ކޮށް އެނގޭ ގޮތުގައި ފުރިހަމަ ނިޒާމަކުން ތަންޡީމު ކުރައްވާފައެވެ. އަދި އެ (ފޮތުގައިވާ ހުރިހާ ތަކެއްޗެއް) ވަނީ ތަފްޞީލު­ކޮށް ބަޔާން ކުރައްވާފައެވެ. (އެއީ) މޮޅަށް ދެނެ­ވޮޑިގެންވާ، ޙަކީމް­ވަންތަ ރަސް­ކަލާނގެ ޙަޟްރަތުންނެވެ.“

وصلى الله وسلم على محمد وعلى آله وصحبه أجمعين.