ހަތަރުވަނަ މައްސަލައަކީ މާތް­ވެގެންވާ ޝަރީޢަތް ފިޔަވައި އެހެން އެއްޗެއް ޙުކުމް­ވެރި­ކުރުމެވެ.

އެކަމަކީ ބަވާޙް ކުފުރެއް ކަމާއި، ﷲއާ ޝަރީކުކުރުން ކަމުގައި ކީރިތި ޤުރްއާނުގައި ވަނީ ބަޔާން ކުރައްވާފައެވެ.

އަހަރެމެންގެ ނަބިއްޔާ އަރިހު ސުވާލު ދެންނެވުމަށް މައްކާގެ މުޝްރިކުންނަށް ޝައިޠާނާ ވަސްވާސްދިނެވެ. ”ކަންބަޅި­އެއް މަރުވެ މުޅަ­އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައި ވާހިނދު، އޭތި ޤަތުލުކުރި ފަރާތަކީ ކާކު ހެއްޔެވެ؟“ އެކަލޭގެފާނު ޙަދީޘް ކުރެއްވިއެވެ. ”އޭތި ޤަތުލު­ކުރެއްވީ ﷲއެވެ.“ ދެން އެކަލޭގެފާނަށް ދެންނެވުމަށް ޝައިޠާނާ އެއުރެންނަށް ވަސްވާސްދިނެވެ. ”ތިޔަބައި­މީހުންގެ އަތް­ތަކުން ކަތިލާތަކެތި ޙަލާލު­ވެފައި، ﷲގެ މާތް އަތްޕުޅުން ކަތިލައްވާ ތަކެތި ޙަރާމް ވަނީ ހެއްޔެވެ! އެހެން­ވެއްޖެއްޔާ ތިޔަބައި­މީހުން ﷲއަށްވުރެ މާ ހެޔޮކަންބޮޑުތާއެވެ!“ ﷲ ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ﴿وَإِنَّ الشَّيَاطِينَ لَيُوحُونَ إِلَى أَوْلِيَائِهِمْ لِيُجَادِلُوكُمْ وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ﴾ [އަންޢާމް 121]. ”އަދި ހަމަ­ކަށަވަރުން، ތިޔަބައި­މީހުންނާ ޖަދަލު ކުރުމަށް ޝައިޠާނުން އެއުރެންގެ ވާގިވެރީންނަށް ވަސްވާސް ދޭނެއެވެ. ތިޔަބައި­މީހުން، އެއުރެންނަށް ކިޔަމަންވެއްޖެ­ނަމަ ހަމަ­ކަށަވަރުން، ތިޔަބައި­މީހުންނަކީ ވެސް، މުޝްރިކުންކަން ކަށަވަރެވެ.“

ތިންވަނަ މައްސަލައަކީ ޞާލިޙު ޢަމަލާއި އެނޫން ޢަމަލުތަކުގެ ފަރަޤު ބަޔާން­ކުރުމެވެ.

ޞާލިޙު ޢަމަލަކީ އޭގައި ތިން ކަމެއް ފުރިހަމަވާ ޢަމަލުކަން ކީރިތި ޤުރްއާނުގައި ވަނީ ބަޔާން ކުރައްވާފައެވެ. އޭގެ ތެރެއިން އެންމެ ކަމެއް އުނި ވިޔަސް އެ ޢަމަލު ކުރި މިހާއަށް އެޢަމަލަކުން ޤިޔާމަތް ދުވަހު އެއްވެސް މަންފާ­އެއް ނުކުރާނެއެވެ.

ދެވަނަ މައްސަލައަކީ ވަޢުޡެވެ.

ހުރިހައި ކަމެއްގެ މައްޗަށް ﷲ ބައްލަވައި­ވޮޑިގެންވާ ކަމާއި ހުރިހައި ކަމެއް އެކަލާނގެ މޮޅަށް ދެނެ­ވޮޑިގެންވާ ކަމުގެ ވަޢުޡަށްވުރެ ބޮޑު­ވެގެންވާ ވާޢިޡެއް، އަދި އުރެދުން­ތަކުން ދުރުހެލި­ކޮށްދޭ އެއަށްވުރެ މަތި­ވެރި ޒާޖިރެއް ﷲ އުޑުން ބާވައިލައްވާފައި ނުވާ ކަމަށް ޢިލްމުވެރީން ވަނީ އިޖްމާޢު ވެވަޑައިގެންފައެވެ. އެއީ އިންސާނާގެ ވެރި ރައްބު އޭނާގެ މައްޗަށް ބައްލަވައި­ވޮޑިގެން، އޭނާ ކުރާ ކަންތަކަށް ފާރަ­ވެރިވެ­ވޮޑިގެންވާ ކަމާއި، އޭނާ ފާޅު ކުރާ ކަން­ތަކާއި ވަންހަނާ ކުރާ ކަންތައް ދެނެ­ވޮޑިގެންވާކަން އިންސާނާއަށް އެނގުމެވެ.

ޤުދްސަކީ އެއް އިރެއްގައި ވެސް ޔަހޫދީންނަށް ތާރީޚެއް އޮތް، ނުވަތަ އެއުރެންގެ ވަޠަނެއް ކަމުގައި ވީ ތަނެއް ނޫނެވެ.

މީހަކު ސުވާލު ކޮށްފާނެތެވެ: ޔަހޫދީން ޤުދްސު ޝަހަރަށް ނުވަދޭ ހެއްޔެވެ؟ އަދި އެތައް ޒަމާނަކަށް އެތަނުގައި އެއުރެންގެ ރަސް­ކަމެއް ޤާއިމް ނުކުރޭ ހެއްޔެވެ؟

މި ސުވާލުގެ ތާރީޚީ ޖަވާބަކީ މިއީއެވެ:

ފުރަތަމަ މައްސަލައަކީ ތައުޙީދެވެ. اللهގެ އެއްކައު­ވަންތަ­ކަމެވެ. މުޅި ޤުރްއާން އެކީގައި ބަލައި ދިރާސާ­ކުރުމުން އެނގޭ ގޮތުގައި ތައުޙީދު ބެހެނީ ތިން ބަޔަކަށެވެ.

[1. ތައުޙީދުއްރުބޫބިއްޔާ]

ފުރަތަމައީ الله  ގެ ރުބޫބިއްޔަތުގައި އެކަލާނގެ އެއްކައު­ވަންތަ ކުރުމެވެ. ތައުޙީދުގެ މި ބާވަތަކީ ބުއްދިވެރީންގެ ފިޠުރަތުގައި ޠަބީޢީ ގޮތުން އެކުލެވިފައިވާ ބާވަތެކެވެ. الله ވަޙީ ކުރެއްވިއެވެ. ﴿وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَهُمْ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ﴾ [ޒުޚްރުފް 87] ”ހަމަ­ކަށަވަރުން، އެއުރެން ހެއްދެވީ ކާކުތޯ، އެއުރެންނާ ކަލޭގެފާނު ސުވާލު ކުރައްވައިފި­ނަމަ، އެއުރެން ބުނާނެކަން ކަށަވަރެވެ. اللهއެވެ.“

މިއީ އައްޝައިޚް މުޙައްމަދުލް އަމީން އައްޝަންޤީޠީ  ގެ ”الإسلام دين كامل“ މި ފޮތުގެ ތަރުޖަމާއެވެ. އެ ފޮތުގެ އަޞްލަކީ މޮރޮކޯގެ ރަސްގެފާނު މުޙައްމަދު އަލްޚާމިސްގެ އެދުން­ފުޅުގެ މަތިން މަސްޖިދުއްނަބަވީގައި ޝައިޚު ދެއްވި ދަރެހެކެވެ. މައުޟޫޢަކީ: އިސްލާމް ދީން ފުރިހަމަ ކުރައްވައިފިކަން އަންގަވައި ޙައްޖަތުލް ވަދާޢުގައި ބާވައި­ލެއްވި ﴿ٱلْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ…﴾ މި އާޔަތެވެ. މި ގޮތުން އިސްލާމް ދީނުގެ ފުރިހަމަކަން ބަޔާން­ކުރެއްވުމުގެ ގޮތުން ދިހަ ދާއިރާއަކަށް އަލި­އަޅުއްވާ­ލެއްވިއެވެ.

އެކުލެވިގެންވާ ބައިތައް

• ތަޢާރަފު
• ފުރަތަމަ މައްސަލަ: ތައުޙީދު
• ދެވަނަ މައްސަލަ: ވަޢުޡު
• ތިންވަނަ މައްސަލަ: ޞާލިޙު ޢަމަލާއި އެނޫން ޢަމަލުތަކުގެ ފަރަޤު
• ހަތަރުވަނަ މައްސަލަ: އިސްލާމީ ޝަރީޢަތް ނޫން އެހެން އެއްޗެއް ޙުކުމް­ވެރިކުރުން
• ފަސްވަނަ މައްސަލަ: އިޖްތިމާޢީ ޙާލަތްތައް
• ހަވަނަ މައްސަލަ: އިޤްތިޞާދު
• ހަތްވަނަ މައްސަލަ: ސިޔާސަތު
• އަށްވަނަ މައްސަލަ: މުސްލިމުންގެ މައްޗަށް ކާފަރުންނަށް ގަދަވެ­ވުން