އަލްވަލީދު ބުނުލް މުޣީރާއާއި ކީރިތި ޤުރުއާން

އަލްވަލީދު ބުނުލް މުޣީރާ އަކީ ޤުރައިޝުންގެ ބޮޑުންގެ ތެރޭ ކަމުވޮށި­ވެގެންވާ ހަރު މީހެކެވެ. އޭނާގެ ވިސްނުން­ތެރި­­ކަމަށް­ޓަކައި ރައިޙާނަތު ޤުރައިޝްގެ ލަޤަބު އޭނާއަށް ދެވިފައި ވެއެވެ.

އޭނާ ޤުރުއާނުގެ ވާހަކަ އޮޅުން ­ފިލުވުމަށް­ޓަކައި އަބޫ­ބަކުރުގެފާނުގެ އަރިހަށް އެއްދުވަހަކު ޒިޔާރަތް ކުރިއެވެ. ދެން ޤުރުއާން އަޑުއަހާފައި އެއާމެދު އަޖާއިބު ވެގެން ބުންޏެވެ. ”އިބްނު އަބީ ކަބްޝާ (އެބަހީ: ކީރިތި ރަސޫލާ ) މި ކިޔާ ބަސްތަކަކީ ކޮންފަދަ އަޖައިބު ބަސް­ތަކެއް ހެއްޔެވެ! ﷲ ގަންދީ ބުނަމެވެ. އެއީކީ ޅެމެއް ނޫނެވެ. ސިޙުރެއް ވެސް ނޫނެވެ. އަދިކިޔެއް، އެއީ މޮޔަގޮވުމެއް ވެސް ނޫނެވެ. ހަމަ­ކަށަވަރުން ވެސް މިއީ މާތްރަސް­ކަލާނގެ ބަސް­ފުޅު­ތަކެކެވެ.“

ޝަޤީޤުގެ އަރިހުން ދަސްވި 8 ކަމެއް

ޝަޤީޤް އަލްބަލްޚީ އަރިހުން ރިވާ­ވެގެން ވެއެވެ. (އެކަލޭގެފާނުގެ ދަރިވަރު) ޙާތިމް (އަލްއަޞައްމު) އަށް ވިދާޅުވިއެވެ. އަހަންނާ އެކުގައި ވަރަށް ގިނަ ދުވަހު ތިބާ އުޅެފީމުއެވެ. ތިބާއަށް ދަސްވީ ކޮން އެއްޗެއް ހެއްޔެވެ؟

ވިދާޅުވިއެވެ. 8 ކަމެކެވެ.

ފުރަތަމަ: الله ގެ ޚަލްޤު­ތަކުންނަށް ބަލާލުމުން އަހަންނަށް ފެނުނީ ކޮންމެ މީހެއްގެ ވެސް މަޙްބޫބަކު (ލޯބިވާ ފަރާތެއް) ވާތަނެވެ. އެކަމަކު އޭނާ ކަށްވަޅަށް ފޯރާ ހިނދު އެ ލޯބި­ވެރިޔާ އޭނާއާ ވަކިވެދެއެވެ. އެހެން­ކަމުން އަހަރެންގެ މަޙްބޫބަކީ ހެޔޮ ޢަމަލުތައް ކަމުގައި ހެދީމެވެ. އެ މަޙްބޫބު އަހަންނާ އެކުގައި މަރުވުމަށްފަހުގައި ވެސް ވުމަށް­ޓަކައެވެ.

ހަ އުޞޫލު

އެންމެ ބޮޑެތި ޢަޖާއިބުތަކުގެ ތެރޭގައި، އަދި المَلِكُ الغَلَّابُ ގެ ކުޅަދުން­ވަންތަ­ކަމަށް ދަލީލު ކޮށްދޭ އެންމެ ބޮޑެތި އާޔަތްތަކުގެ ތެރޭގައި ހަ އުޞޫލެއް ވެއެވެ. ހީކުރާ މިހުންގެ ހީތަކުގެ މައްޗަށް، ޢާންމު މީސް­ތަކުންނަށް ސާފު­ކޮށް ބަޔާން ވާނޭހޭން الله تعالى ވަނީ މި އުޞޫލުތައް ބަޔާން ކޮށް­ދެއްވާފައެވެ. ދެން މީގެ ފަހުގައި ދުނިޔޭގެ ވިސް­ނުން­ތޫނު މީހުންނާއި، އާދަމުގެ ދަރީންގެ ތެރޭވީ ބުއްދިވެރީންގެ ތެރެއިން ގިނަ ބަޔަކަށް މި އުޞޫލުތައް އޮޅި، އޭގައި ކުށްހެދިއެވެ. މަދު ބައެއްގެ ތެރެއިން ވެސް މަދު ބަޔަކު މެނުވީއެވެ.

ތިބާ ކަންކަމު އެދެނީ ކާކުގެ ފަރާތުން ހެއްޔެވެ؟

ސުފްޔާން ބިން ޢުޔައިނާ ރިވާ­ކުރައްވާފައި ވެއެވެ:

ހިޝާމް ބިން ޢަބްދުލް މަލިކް (އޭރުގެ ޚަލީފާ) އެއްދުވަހަކު ކަޢުބާއަށް ވެދެ­ވަޑައިގެން އެތަނުން (ޢުމަރު ގެ ކާފަދަރި­ކަލުން) ސާލިމް ބިން ޢަބްދުﷲ ދެކެ­ވަޑައިގަތެވެ.

އެހިނދު އެކަލޭގެފާނަށް ވިދާޅުވިއެވެ: ”އޭ ސާލިމެވެ! ކަލޭގެފާނުގެ އެއްވެސް ބޭނުން­ފުޅެއް ވާނަމަ އަހުރެންގެ ގާތުގައި ވިދާޅުވާށެވެ.“ ސާލިމް އެކަލޭގެފާނަށް ވިދާޅުވިއެވެ. ”ﷲގެ ގެކޮޅުގައި އެކަލާނގެ ނޫން އެހެން ފަރާތެއްގެ ކިބައިން ކަން­ކަމު އެދެންް ހަމަ­ކަށަވަރުން ވެސް އަޅުގަނޑު ލަދުވެތިވަމެވެ.“

ތިބާ އެ ތަކެއްޗަށް ޢަމަލުކޮށްފީމު ހެއްޔެވެ؟

ޢަޠާއު ރިވާ­ކުރެއްވިއެވެ. މުއުމިނު­ތަކުންގެ މައި­ކަމަނާ ޢާއިޝާ ގެ އަރިހަށް ގޮސް ސުވާލު­ކޮށް އުޅުނު ޒުވާނަކު އުޅުނެވެ. އަދި އެކަމަނާ އެ ޒުވާނާއަށް ޙަދީޘް ކިޔައި­ދެއްވައެވެ. އެއްދުވަހެއްގައި އެކަމަނާގެ އަރިހަށް ސުވާލު ކުރުމަށް­ޓަކައި އެ ޒުވާނާ އައުމުން ވިދާޅުވިއެވެ. ”ދަރިފުޅާއެވެ! މީގެ ކުރީގައި ތިމަން­ކަމަނާގެ ކިބައިން ތިބާ އަޑުއެހި ތަކެއްޗަށް ޢަމަލު ކޮށްފިން ހެއްޔެވެ؟“ އޭނާ ދެންނެވިއެވެ. ”މަންމާފުޅާއެވެ. ﷲ ގަންދީ ބުނަމެވެ. ނޫނެކެވެ.“ ދެން އެކަމަނާ ވިދާޅުވިއެވެ. ”ދަރިފުޅާއެވެ! އަހަރެމެންނާއި ތިބާއާ ދެކޮޅަށް ﷲގެ ޙަޟްރަތުގައި ޙުއްޖަތްތައް ގިނަކުރަން ތިޔަ އުޅެނީ ކީއް­ވެގެން ހެއްޔެވެ؟“

އަލްޚަޠީބުލް ބަޣުދާދީ، އިޤްތިޟާއުލް ޢިލްމިލް ޢަމަލް (ނ: 92)